بوسپیرون چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل

بوسپیرون چیست؟

بوسپیرون (Buspirone) که خارج از ایران با نام تجاری بوسپار (BuSpar) نیز شناخته می شود، به عنوان یک آزاپیرون (آزاپیرون ها داروهایی با خاصیت ضد اضطرابی اند و در کنار داروهای ضد افسردگی مانند SSRI ها، به بهبود افسردگی کمک می کنند) طبقه بندی شده است.
بوسپیرون بر مواد شیمیایی مغز که در افراد مبتلا به اضطراب نامتعادل است، اثر می گذارد و علائم اضطراب مانند تنش، تحریک پذیری، سرگیجه، تپش قلب، تعریق و سایر علائم فیزیکی را کاهش می دهد.

فهرست مطالب

موارد مصرف بوسپیرون

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال 1986، بوسپیرون را برای درمان اختلال اضطراب فراگیر (GAD) تایید کرد.
در صورتی که فرد در یک دوره ی حداقل 6 ماهه، اکثر روزها اضطراب و نگرانی بیش از حد را تجربه کرده باشد، پزشک می تواند اختلال GAD را تشخیص دهد.
گاهی بوسپیرون به عنوان داروی کمکی در کنار SSRI ها برای درمان افسردگی و اختلال وسواس (OCD) تجویز می شود.
برخی آزمایش ها نشان می دهد که بوسپیرون، پرخاشگری و اضطراب را در افراد دچار بیماری عضوی مغز یا جراحت تروماتیک مغز کاهش می دهد.

همچنین بوسپیرون در درمان کژکاری جنسی و دندان قروچه ی ناشی از داروهای SSRI و میل به مصرف نیکوتین و نیز درمان اختلال کم توجهی-بیش فعالی (ADHD) مفید است.
بوسپیرون با سایر داروهای ضد اضطراب مانند باربیتورات ها یا بنزودیازپین ها متفاوت است.

برای انجام تست اضطراب ، کلیک کنید

مکانیزم اثر بوسپیرون

مکانیسم اثر آن بسیار پیچیده است، اما تحقیقات کنونی نشان می‌دهد که بوسپیرون بر گیرنده ی سروتونین (5-HT) که در مدارهای اضطراب و ترس مغز برای تقویت فعالیت سروتونرژیک در این نواحی مغز نقش دارند، و دوپامین (D) اثر می گذارد .
این اثر بر سروتونین به عنوان آگونیست و بر دوپامین به صورت آگونیست و نیز آنتاگونیست است.

اشکال، دوز و نحوه مصرف بوسپیرون

بوسپیرون به صورت قرص خوراکی (5، 7.
5، 10، 15، 30 میلی گرم) تولید می شود، در ایران دوزهای 5 و 10 میلی گرم آن موجود است.
بوسپیرون را دقیقا همانطور که برای شما تجویز شده مصرف کنید.
تمام دستورالعمل های نسخه ی خود را دنبال کنید.
ممکن است پزشک گهگاه دوز مصرفی شما را تغییر دهد؛ دقیقا همان میزان را مصرف کنید.
می توانید بوسپیرون را همراه غذا یا بدون آن مصرف کنید، اما هر بار به همان روش مصرف کنید.

اگر پزشکتان گفت که قرص بوسپیرون را به دو یا سه قسمت تقسیم کنید، دقت کنید و از روی خط خود قرص این کار را انجام دهید؛ اگر قرص بوسپیرون به درستی شکسته نشده و تکه ی جدا شده خیلی بزرگ یا خیلی کوچک است، از آن استفاده نکنید.
تا زمانی که نمی دانید بوسپیرون چگونه بر شما اثر می گذارد، نباید با ماشین آلات سنگین کار کرده یا رانندگی کنید.
همچنین از مصرف الکل خودداری کنید چرا که سرگیجه و احساس خستگی را افزایش می دهد.
ممکن است 3 تا 4 هفته طول بکشد که فواید بوسپیرون را احساس کنید، بنابراین بدون مشورت با پزشک خود، مصرف دارو را قطع نکنید.

عوارض جانبی بوسپیرون

عوارض بوسپیرون به نقل از medscape در جدول زیر آمده است.

عوارض شایع (بیشتر از 10 درصد)	عوارض نسبتا شایع (1 تا 10 درصد)
سرگیجه (%12)	خواب آلودگی (%10) حالت تهوع (%8) سردرد (%6) عصبی و بی قرار بودن (%5) تاری دید (%2) گیجی (%2) اسهال (%2) تهییج و برانگیختگی (%2) بی خوابی (%2) میالژی (درد عضلانی) (%1) بی حسی (%2) پارستزی (خواب رفتگی اندام ها) (%1) راش (%1) لرزش (%1) ضعف (%2) گرفتگی بینی (%1) گلو درد (%1) درد غیر اختصاصی قفسه سینه (%1) وزوز گوش (%1) اختلال خواب (%1)

هشدار مهم در مورد عوارض عوارض ذکر شده به صورت همزمان در یک فرد رخ نمی دهد و برای هرکس ممکن است عوارض متفاوت باشد.
همچنین درصد بروز عوارض در جدول نشان دهنده احتمال بروز انهاست، به این اعداد توجه کنید.

ممکن است با مصرف قرص بوسپیرون، سرگیجه، خواب آلودگی، سردرد، حالت تهوع، احساس عصبی بودن، سبکی سر، بی قراری، تاری دید، خستگی و مشکل خواب رخ دهد.
اگر هر یک از این عوارض بوسپیرون ماندگار یا بدتر شد، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.

به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که پزشکتان تشخیص داده است مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است.
بسیاری از افرادی که از قرص بوسپیرون استفاده می کنند، عوارض جانبی جدی ندارند.

به ندرت، بیمارانی که بوسپیرون مصرف می کنند دچار اختلالات حرکتی مانند لرزش، سفتی عضلات، چهره ماسکی (از بین رفتن حالات چهره) یا وضعیتی به نام دیسکینزی دیررس می شوند اما در صورت بروز هرگونه حرکات غیرمعمول/کنترل نشده (به ویژه در صورت، دهان، زبان، بازوها یا پاها) فورا پزشک خود را در جریان قرار دهید.

در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما جدی بوسپیرون، فورا به پزشک مراجعه کنید: خونریزی/کبودی آسان، تنگی نفس، درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع/نامنظم.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به بوسپیرون بعید است، اما در صورت بروز سریعا به دنبال دریافت مراقبت های پزشکی باشید.
علائم یک واکنش آلرژیک جدی می تواند شامل: بثورات پوستی، خارش/تورم (به ویژه در صورت/زبان/گلو)، سرگیجه ی شدید یا مشکل تنفسی باشد.

تداخل بوسپیرون با سایر داروها

بوسپیرون می تواند با سایر داروها، ویتامین ها یا گیاهان دارویی که ممکن است مصرف کنید، تداخل داشته باشد.
تداخل زمانی است که یک ماده، نحوه ی عملکرد دارو را تغییر دهد که این می تواند مضر باشد یا از درست عمل کردن دارو جلوگیری کند.
برای جلوگیری از تداخل، پزشکتان باید تمام داروهای شما را با دقت مدیریت کند.
حتما در مورد تمام داروها، ویتامین ها یا گیاهان دارویی که مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید.
در ادامه نمونه هایی از داروهایی که می توانند با بوسپیرون تداخل کنند، فهرست شده اند.

آنتی بیوتیک ها

مصرف آنتی بیوتیک های خاص همراه بوسپیرون می تواند سطح بوسپیرون را در بدن شما افزایش دهد.
این خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.
در صورت مصرف بوسپیرون با یکی از این داروها، ممکن است پزشک دوز مصرفی شما را تغییر دهد.
نمونه هایی از این آنتی بیوتیک ها عبارتند از:

• اریترومایسین
• کلاریترومایسین

داروهای ضد تشنج

مصرف بوسپیرون با داروهای خاصی که برای درمان تشنج استفاده می شوند، می تواند میزان بوسپیرون را در بدن شما کاهش دهد.
این می‌ تواند اثربخشی بوسپیرون را کاهش داده و باعث شود که برای درمان اضطراب شما به خوبی عمل نکند.
در صورت مصرف بوسپیرون با یکی از این داروها، ممکن است پزشک دوز مصرفی شما را تغییر دهد:

• کاربامازپین
• فنوباربیتال
• فنی توئین

داروهای HIV

مصرف برخی داروهای مورد استفاده برای درمان HIV با بوسپیرون می تواند سطح بوسپیرون را در بدن شما افزایش دهد.
این خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.
در صورت مصرف بوسپیرون با یکی از این داروها، ممکن است پزشکتان دوز مصرفی شما را تغییر دهد:

• ریتوناویر
• آتازاناویر
• داروناویر
• لوپیناویر/ریتوناویر

برخی داروهای افسردگی

مصرف برخی داروهای مورد استفاده برای درمان افسردگی با بوسپیرون می تواند سطح بوسپیرون را در بدن شما افزایش دهد.
این خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.
در صورت مصرف بوسپیرون با یکی از این داروها، ممکن است پزشک دوز مصرفی شما را تغییر دهد:

• نفازودون
• مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)که همچنین می تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.
  بوسپیرون را با MAOI مصرف نکنید.
  نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
• سلژیلین
• ایزوکاربوکسازید
• فنلزین
• ترانیل سیپرومین

مصرف سایر داروهای مورد استفاده برای درمان افسردگی با بوسپیرون، می تواند احتمال ابتلا به سندرم سروتونین را افزایش دهد.
علائم این سندرم می تواند شامل سفتی ماهیچه ها، تب بالا، تعریق، حالت تهوع و استفراغ باشد.
نمونه هایی از این داروهای ضد افسردگی عبارتند از:

• فلوکستین
• پاروکستین
• اس سیتالوپرام
• سیتالوپرام
• سرترالین
• آمی تریپتیلین
• میرتازاپین

داروهای ضد قارچ

مصرف برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان عفونت های قارچی با بوسپیرون، می تواند سطح بوسپیرون را در بدن شما افزایش دهد.
این خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.
در صورت مصرف بوسپیرون با یکی از این داروها، ممکن است پزشک دوز مصرفی شما را تغییر دهد:

• ایتراکونازول
• کتوکونازول
• فلوکونازول
• وریکونازول

داروهای فشار خون بالا

مصرف برخی داروهای فشار خون همراه بوسپیرون می تواند سطح بوسپیرون را در بدن شما افزایش دهد.
این خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.
در صورت مصرف بوسپیرون با یکی از این داروها، ممکن است پزشکتان دوز مصرفی شما را تغییر دهد:

• دیلتیازم
• وراپامیل

سایر داروها

ریفامپین برای درمان سل و سایر عفونت ها و دگزامتازون که یک داروی کورتیکواستروئیدی است برای درمان بیماری هایی مانند اختلالات ایمنی و مشکلات پوستی، چشمی یا تنفسی استفاده می شود.
مصرف ریفامپین یا دگزامتازون با بوسپیرون، می تواند میزان بوسپیرون را در بدن شما کاهش دهد.
این می‌ تواند اثربخشی بوسپیرون را کاهش دهد و باعث شود برای درمان اضطراب شما به خوبی عمل نکند.
در صورت مصرف بوسپیرون با ریفامپین یا دگزامتازون، ممکن است پزشک دوز مصرفی شما را تغییر دهد.

هشدارهای بوسپیرون

هشدار آلرژی

بوسپیرون می تواند یک واکنش آلرژیک ایجاد کند.
علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکل در تنفس
• تورم گلو یا زبان
• کهیر (تورم خارش دار)
• راش

در صورت بروز این علائم، با 115 تماس بگیرید یا به نزدیک ترین اورژانس بروید.
اگر تا به حال به بوسپیرون واکنش آلرژیک داشته اید، دیگر آن را مصرف نکنید.

هشدار تداخلات غذایی

در طول درمان با بوسپیرون، از نوشیدن مقادیر زیاد آب گریپ فروت یا خوردن مقادیر زیاد گریپ فروت خودداری کنید.
گریپ فروت می تواند میزان بوسپیرون را در بدن شما افزایش دهد.
این خطر عوارض بوسپیرون را افزایش می دهد.

هشدار تداخل الکلی

بوسپیرون می تواند باعث خواب آلودگی شود.
نوشیدن الکل در حین مصرف این دارو موجب کاهش رفلکس، ضعیف شدن قضاوت و خواب آلودگی می شود که می تواند خطرناک باشد.

هشدار برای افرادی که شرایط سلامت خاص دارند

برای افرادی که آسیب کبدی کلیوی شدید دارند: در این صورت نباید از بوسپیرون استفاده کنید.
اگر کبد یا کلیه های شما خوب کار نکنند، مقدار بوسپیرون در بدن شما به سطوح خطرناکی افزایش می یابد.

هشدار برای گروه های دیگر

برای زنان باردار: تحقیقات روی حیوانات خطری برای جنین نشان نداده است.
بر روی انسان مطالعات کافی انجام نشده است تا نشان دهد آیا بوسپیرون برای جنین خطری دارد یا خیر.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید با پزشک خود صحبت کنید.
مطالعات حیوانی همیشه نحوه ی واکنش انسان ها را پیش بینی نمی کند.
بنابراین، فقط در صورت نیاز واضح باید از بوسپیرون در دوران بارداری استفاده شود.

برای زنان شیرده: مشخص نیست که بوسپیرون به شیر مادر منتقل می شود یا نه.
اگر به کودک خود شیر می دهید با پزشک خود صحبت کنید.
ممکن است لازم باشد تصمیم بگیرید که مصرف بوسپیرون یا شیردهی را متوقف کنید.

برای سالمندان: ممکن است کلیه ی افراد مسن مانند گذشته کار نکند.
این می تواند باعث شود بدن داروها را کندتر پردازش کند.
در نتیجه مقدار بیشتری از دارو برای مدت طولانی تری در بدن باقی می ماند و این خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.

برای کودکان: هیچ اطلاعاتی در مورد ایمن یا موثر بودن بوسپیرون برای استفاده ی طولانی مدت در کودکان در دسترس نیست بنابراین کودکان کمتر از 18 سال نباید از بوسپیرون استفاده کنند.

ملاحظات مهم مصرف بوسپیرون

نگهداری

بوسپیرون را در دمای اتاق بین 68 تا 77 درجه ی فارنهایت (20 تا 25 درجه سانتیگراد)، دور از نور نگه دارید.
قرص بوسپیرون را در مکان های مرطوب مانند حمام قرار ندهید.

مصرف و حمل بوسپیرون در سفر

همیشه داروی خود را همراه داشته باشید.
هنگام پرواز، آن را در کیف دستی خود نگه دارید.
نگران دستگاه های اشعه ایکس فرودگاه نباشید.
آن ها نمی توانند به داروهای شما آسیب برسانند.
همیشه ظروف اصلی دارای برچسب نسخه را با خود حمل کنید.
این دارو را در خودروی خود قرار ندهید.
در مواقعی که هوا خیلی گرم یا خیلی سرد است از انجام این کار خودداری کنید.

بوسپیرون و غربالگری

بوسپیرون می تواند در آزمایش های پزشکی خاص نتایج مثبت کاذب ایجاد کند.
ممکن است لازم باشد مصرف آن را حداقل 48 ساعت قبل از آزمایش قطع کنید.
به هر پزشکی که تحت درمانش هستید بگویید که از بوسپیرون استفاده می کنید.

اسامی تجاری موجود در ایران

• بوسپانکس
• بوسپیراکس
• بوسپ

سوالات متداول

اگر یک نوبت را فراموش کنم چه اتفاقی می افتد؟

در اسرع وقت دارو را مصرف کنید، اما اگر تقریبا زمان نوبت بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید.
برای جبران دوز فراموش شده مقدار اضافی مصرف نکنید.

می توانم در حین مصرف بوسپیرون رانندگی کنم؟

تا زمانی که نمی دانید این دارو چگونه بر شما اثر می گذارد، نباید با ماشین آلات سنگین کار کرده یا رانندگی کنید.

غذا یا نوشیدنی خاصی وجود دارد که باید هنگام مصرف بوسپیرون از آن اجتناب کنم؟

در طول درمان با بوسپیرون، از نوشیدن الکل، مقادیر زیاد آب گریپ فروت یا خوردن مقادیر زیاد گریپ فروت خودداری کنید.

چه مدت طول می کشد تا بوسپیرون اثر کند؟

پاسخ بالینی کامل 2 تا 4 هفته پس از شروع درمان ظاهر می شود.

منابع اصلی این نوشته: drugs, healthline, medicalnewstoday

نویسنده: مبینا آقایی، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی

ویرایشگر: یاسمن اکبرزاده، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی

بازبینی: امین زندی، روانشناس بالینی

:این مطلب را به اشتراک بگذارید

The post بوسپیرون چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل appeared first on روانشناسی منطق.

منبع